Een week naar de verkiezingen

Een week naar de verkiezingen

29 maart 2025

Het is zaterdagochtend na het ontbijt; de ochtend is omgevlogen. Onderweg zie ik nog steeds de vlaggen aan de straatverlichtingspalen hangen, hoewel anderen melden dat in hun straat de vlaggen al zijn verwijderd, terwijl de plastic strips in het milieu belanden. Zo zaten wij vorige week ook, de dag na de monsterzege. De afgelopen week kan ik het beste omschrijven als een samenleving in shock en ontkenning over het feit dat er echt iets wezenlijks is veranderd. Dat gevoel is ergens te begrijpen, aangezien de regeringspartij al zeven maanden alleen regeert.

Een aantal zaken vielen mij verder op. Om te beginnen is het merkwaardig dat de vakbond uit de zorgsector naar de regeringszetel marcheert en eist dat de minister van Financiën, tevens minister van GMN, terugkeert als minister van GMN. Dit terwijl hij tijdens de verkiezingscampagne bonussen heeft uitgedeeld aan nagenoeg iedereen in de zorg. De relatie tussen deze bonussen en zijn persoonlijke stemmenaantal is natuurlijk puur toeval – de minister is immers de grootste ‘vote-getter’.

Daarnaast valt het op dat er in Nederland een beurs plaatsvindt waar zestig bedrijven naartoe gaan om jongeren te werven, terwijl ik woensdag een jonge vriend zag vertrekken naar Nederland omdat hij hier geen baan kon vinden. Hij is een academicus, maar geen accoun-tant, econoom, jurist, ICT’er of iemand uit de toerismesector.

Dinsdag was de Green Week, waarover ik al eerder schreef. Het voldeed niet aan de verwachtingen en er zal nog veel moeten gebeuren voordat er sprake is van een echte transitie. Wat ik zie, is dat de ma-chine van asfalt en beton op volle toeren draait. Het niet-duurzame toerisme blijft groeien. Mensen die dit economisch model steunen, begrijpen en vinden elkaar moeiteloos; onderlinge verschillen worden opzijgezet. Daartegenover staat het model van duurzaamheid: los zand, gebakken lucht, geen cohesie. Elke groep opereert autonoom en beschouwt zichzelf als de ware. Een enkel instituut probeert groepen samen te brengen, maar doet dit weinig authentiek en op basis van inclusie en exclusie. Iedereen lijkt een goeroe te willen zijn, steeds het wiel opnieuw uit te vinden, terwijl het werk en de bijdrage van an-deren worden miskend.

Ondertussen dendert het beton door. Ik heb een jaar lang geschreven over dissent (Goede, 2024), over tegenmacht – zowel in de vorm van georganiseerde oppositie als burgeractivisme – en het belang daarvan voor democratie, maar we blijken niet in staat om een effectieve tegenmacht op te bouwen. Zonder samenwerking, strategie en volharding blijft het verzet versnipperd en machteloos tegenover de gevestigde orde.

De winnende partij bedankt God voor de overwinning en verklaart die aan de hand van de Bijbel: God zou de overwinning schenken aan de rechtvaardigen. Er wordt gesproken over blijven – en ik vraag me af: hoe lang nog?

Miguel Goede