Universiteit 2.0

Mijn blog van vandaag gaat over universiteiten in het Caribisch gebied.  Lees een zelfreflectie van de universiteit van Aruba bij de opening van het academisch jaar 2012 - 2013.  Maak een vertaalslag naar een andere universiteit.  Vanuit deze realiteit moet gewerkt worden aan de universiteit 3.0.

ORANJESTAD — “Ervaar met mij het gemak en ongemak van de academisch inspanning.” Rector Glenn Thodé had de toehoorders vrijdagavond, tijdens de opening van het nieuwe academisch jaar van de Universiteit van Aruba enigszins gewaarschuwd voor de lezing van hoofdspreker, Eva Latham, gerenommeerd wetenschapper. De lezing, een ‘wetenschappelijk geanalyseerde reis’ van kwaliteiten ‘that make or break a university’, ervoeren velen desondanks als een onvoorbereide trip in de achtbaan.

door onze verslaggever

Sharina Henriquez

Latham, wiens CV van academische titels, prestaties op gebied van met name mensen- (en vrouwen-) rechten en andere verrichtingen in het internationale wetenschappelijke veld, indruk maakt, leidde het publiek met een mooi verhaal in. Over de frater die haar tekenles gaf, maar daarbij ook de instrumenten die ze in haar academisch leven voor altijd kon toepassen. De volle universiteitsaula kreeg echter ook al direct mee dat er een ‘not so sweet’ story zou volgen. Die had als uitgangspunt of Aruba wel klaar is voor een echte, échte universiteit.

Uitlachen

Een vraag waarbij de wenkbrauwen al waren gerezen omdat Latham dat bitterzoete verhaal was begonnen met haar eigen ervaring (verweven met soortgelijke ervaringen van anderen) over een mislukte sollicitatie bij de universiteit. “Als iemand op de deur van de universiteit klopt, maar de hoogste educatie blijkbaar niet goed genoeg is voor de universiteit hier, wat telt er dan? Dat de norm dus is wie je kent, niet wat je weet?”

Universiteiten zijn volgens haar plekken waar kennis wordt onderwezen, verkend en uitgedaagd, waar de beste en slimste mensen les geven en waar een honger is naar kennis om daarmee de mensheid te dienen. Is het mogelijk, vraagt Latham zich af, of een cultuur van wederdiensten, eigen belang en politiek profijt, een ‘Galileo Galilei’ -op zoek naar de waarheid en daarvoor opstaat-, kan voortbrengen. Of blijft de universiteit de ‘laughing stock’ in de internationale, wetenschappelijke wereld.

Een half dozijn punten droeg Latham aan, die zo’n indruk maakten dat aanwezigen het onder andere direct via smartphones verder het land in communiceerden. Enkele punten: de universiteit heeft faculteiten die studenten helemaal niet academisch opleiden; Aruba is ‘one happy island’ van mensen die met valse, academische titels rondlopen; de universiteit heeft haar moment gemist door niet te kiezen voor een faculteit die aansluit bij de moderne technologische ontwikkelingen van nu. “Wie zit er op al die maatschappelijk werkers te wachten”,aldus Latham verwijzend naar de jongste aanwinst van de Arubaanse universiteit, faculteit Arts & Science.

Latham, die al jarenlang geen voet op de ‘academische’ bodem van Aruba heeft gezet, zegt na die kritiek dat als ‘buitenstaander’ zij niet de oplossingen kan geven. “Ik onderzoek, analyseer en geef mijn bevindingen.” Toch betoogt ze wel dat het onderrichten van mensenrechten, een verplichting moet zijn. Want intellectuelen opleiden zonder moreel besef, leidt tot ‘opgeleide barbaren’, zo leert volgens haar de geschiedenis.

Discussie

Hoe ongebruikelijk deze lezing was, bleek goed bij de receptie achteraf. Dit soort gelegenheden eindigen zelden in langdurige discussies over de inhoud van de voordrachten. Het zoemde in de universiteitstuin echter nog lang na en een ongekende openheid van gevoelens, meningen, positief en negatief, werd gedeeld. Het is daarom ook dat rector Thodé na afloop tevreden concludeert dat de opzet is geslaagd. “Na 25 jaar was deze avond het punt van coming of age. Wanneer je volwassen wordt, moet je reflecteren over je leven. Het is voor ons belangrijk dat wij reflecteren hoe wij opereren als universiteit. Wat voor kwaliteit bieden wij, daarom wil ik ook heel graag dat we dit jaar bezig zijn met kwaliteit. En dan begin je met een academisch debat erover. Voorbeeld van zo’n debat is dat je ook mensen toelaat waar je het wellicht oneens mee bent.”

Volgens Thodé is hiermee dus een cyclus gestart. Hij legt uit dat de kritiekpunten van Latham niet alleen van haar zijn, maar een verzameling van kritiek die al heel lang over deze universiteit bestaan. Vooral ook van mensen buiten de universiteit. “Het is een beeld dat bestaat en dan is het goed dat je er kennis van neemt. En gaat kijken in je reflectie of dat beeld klopt of niet. En als het niet klopt, bekijken hoe het komt dat het beeld wel bestaat. En als het beeld wel klopt, wat we kunnen doen om de realiteit te veranderen zodat het niet meer klopt.”

Of de opening van een academisch jaar zich hiervoor leent, op die vraag zegt Thodé: “Er is voor gekozen, omdat het nog nooit op deze wijze naar voren is gebracht. Binnen een setting waarbij de gemeenschap ernaar luistert. Het was altijd individu op individu en het wordt nooit ter discussie gesteld. Als je begint met iets openbaar te maken, dan stel je het ook ter discussie. Ik vind dat de universiteit die discussie moet aangaan.” (http://www.amigoe.com/aruba/128091-ongemakkelijke-opening-academisch-jaar)